วันอังคารที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2559

ประวัติ

 คำขวัญจังหวัด เมืองหญิงกล้า ผ้าไหมดี หมี่โคราช ปราสาทหิน ดินด่านเกวียน
 คำขวัญอำเภอ นางรำปราสาทหิน แดนดินป้อมปราการ โป่งนกแหล่งโบราณ ตระการบึงกระโตน
 ที่อยู่ที่ว่าการอำเภอ 499 ม.16 ต.ประทาย อ.ประทาย จ.นครราชสีมา 30180
 หมายเลขโทรศัพท์ 0-4447-9161,0-4448-9234
 หมายเลขโทรสาร 0-4447-9161
 เว็บไซต์อำเภอ   www.prathayceo.com
 
 ข้อมูลทั่วไป

1.ประวัติความเป็นมา     อ.ประทาย เป็นอำเภอที่ 16 ในจำนวน 32 อำเภอ  ของ จ.นครราชสีมา
เดิมเป็นเพียงตำบลประทาย ขึ้นอยู่กับเขตการปกครองของ อ.บัวใหญ่ (เดิม
ชื่ออำเภอนอก) จ.นครราชสีมา ขอยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอประทาย อยู่ในเขต
อำเภอบัวใหญ่ เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2504 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย
ฉบับลงวันที่ 9 ธันวาคม 2503 มีอาณาเขตปกครอง 6 ตำบล
     ในปี พ.ศ.2506  ได้ยกฐานะเป็นอำเภอ มีเขตการปกครอง 9 ตำบล จนถึง
ปัจจุบันได้มีการตั้ง และแยกตำบล และหมู่บ้านต่าง ๆ ออกไปเป็น อ.โนนแดง
และในปัจจุบันนี้มีตำบลทั้งหมด รวม 13 ตำบล 146 หมู่บ้าน
      ชื่อ อ.ประทาย  ใช้ชื่อตามตำบลประทาย มีหมู่บ้านประทายเป็นหมู่บ้านเก่า
สมัยขอมเรืองอำนาจ ขยายเขตเข้ามาในแคว้นสุวรรณภูมิ พ.ศ.1625 - 1650 รัชสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ออกเดินทางขยายอาณาเขต มาพักแรมที่บ้าน
ประทาย ซึ่งเป็นพื้นที่บราบเรียบ เรียกว่า "โนนเมืองประทาย"  และได้สร้าง
สระน้ำบันไดหิน ขุดคูทำเป็นถนนรอบโนนเมืองประทาย อย่างเดียวกับที่
ต.พัฒนา อ.โชคชัย จ.นครราชสีมา  ใช้เป็นที่พักแรมชั่วระยะเวลาหนึ่ง ครั้น
พวกขอมเดินทางต่อไป ทางบ้านเมืองยาง เมืองจาก อ.ชุมพวง ถึงอำเภอพิมาย
ตลอดจนถึงเมืองละโว้ (ลพบุรี) แคว้นสุโขทัย ทิ้งที่พักแรมโนนเมืองประทาย
เป็นเมืองร้าง เมื่อขอมเสื่อมอำนาจลง ออกจากแคว้นสุวรรณภูมิ ในสมัยพ่อ
ขุนศรีอินทราทิตย์ คนไทยได้อพยพตั้งถิ่นฐานทำมาหากิน บ้านโนนเมือง
รอบที่พักแรมในอดีตเป็นสระน้ำบริโภค อยู่ใกล้แหล่งน้ำแอก น้ำท่าอุดมสมบูรณ์ ตั้งถิ่นฐานทำมาหากินเป็นหลักแหล่งได้ จึงพากันตั้งหมู่บ้านขึ้นเรียกว่า "บ้านประทาย"  ซึ่งเป็นหมู่ที่ 2  ต.ตลาดไทร (แยกออกจาก ต.ประทายเดิม)
        คำว่า "ประทาย" เป็นภาษาเขมร แปลว่า "ป้อมค่ายหรือที่พักแรม"
หมายความว่า เป็นที่พักแรมนั่นเอง เมื่อมีการตั้งหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ ตาม
พ.ร.บ.ลักษณะปกครองท้องที่ จึงเอาชื่อบ้านประทาย เป็นชื่อตำบลประทาย
ขึ้นอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอนอก  (อำเภอบัวใหญ่)  เมื่อยกฐานะเป็น
กิ่งอำเภอและอำเภอ จึงใช้ชื่อว่าบ้านประทาย และตำบลประทาย ตลอดมาจน
ทุกวันนี้
 
2.เนื้อที่/พื้นที่590 ตร.กม.
3.สภาพภูมิอากาศโดยทั่วไปแบบมรสุมมี 3 ฤดู 

 ข้อมูลการปกครอง
 
1.ตำบล.......13.... แห่ง3.เทศบาล..1.....แห่ง
2.หมู่บ้าน....149.... แห่ง4.อบต........13 ... แห่ง

 ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ
 
1.อาชีพหลัก ได้แก่การเกษตรกรรม   เลี้ยงสัตว์ รับจ้าง อื่น ๆ  
2.อาชีพเสริม ได้แก่เลี้ยงสัตว์ ทอผ้าไหม หัตถกรรมอื่น ๆ เช่น ทอเสื่อ ทอผ้าห่ม
ผลิตภัณฑ์จากผ้าไหม
 
3.จำนวนธนาคาร
 
มี 4 แห่ง ได้แก่
ธนาคารกรุงไทย  โทร.0-4447-9464
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ฯ โทร.0-4447-9208, 0-4447-9209
ธนาคารออมสิน โทร.0-4447-9084,0-4448-9173
ธนาคารทหารไทย  โทร.0-4447-9128,0-4447-9511
4.จำนวนห้างสรรพสินค้ามี 2 แห่ง

 ด้านสังคม
 
1.โรงเรียนมัธยม ได้แก่โรงเรียนประทาย  โทร.0-4447-9270
โรงเรียนหันห้วยทรายพิทยาคม โทร.0-4446-9156
โรงเรียนวังไม้แดงพิทยาคม โทร.0-4446-9079
โรงเรียนอุดมวิทยานุสรณ์ โทร 0-4447-9111-2  08-1548-7736  (เอกชน)
โรงเรียนเจ้าคุณปริยัติมุนีวิทยา(เพื่อการกุศล  เอกชน)
 
2.มหาวิทยาลัย ได้แก่ -,มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ศูนย์อำเภอประทาย 044479111-2
สอนปริญาโท หลักสูตรบริหารการศึกษามหาบัณฑิต
-มหาวิทยาลัยราชภัฎจอมบึง ศูนย์อำเภอประทาย (กศน)
สอนระดับปริญญาตรี
มหาวิทยาลัยอีสาน  ศูนย์โรงเรียนอุดมวิทยานุสรณ์
สอนระดับ ป.บัณฑิต ปริญญาตี และปริญญาโท

 
ด้านทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญของอำเภอ
 
ดิน สภาพทั่วไปเป็นดินร่วนปนทราย เค็ม
ป่าไม้ มีน้อยส่วนใหญ่จะมีอยู่ในที่สาธารณประโยชน์
ทรัพยากรมนุษย์  คนประทายเป็นคนที่คุณภาพสูง มีเกียรติประวัติเป๊นนักสู้มาทุกยุกทุกสมัยทั้งนักการเมืองระดับชาติ  ท้องถิ่น นักการศึกษา แรงงานประทายไปทำงานต่างประเทศนำเงินตราเข้าประเทศมากมาย
  

 ด้านประชากร
 
1.จำนวนประชากรทั้งสิ้นรวม 78,041  คน
2.จำนวนประชากรชายรวม 38,845  คน
3.จำนวนประชากรหญิงรวม 39,196 คน
4.ความหนาแน่นของประชากร132.27 คน/ตร.กม.

 ด้านการคมนาคม
 
1.ทางบก- รถยนต์ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข  202,207
- สถานีขนส่ง หมายเลขโทรศัพท์  -
- สถานีรถไฟ  หมายเลขโทรศัพท์  -
2.ทางน้ำ- ท่าเรือขนส่งโดยสาร  หมายเลขโทรศัพท์  -
- ท่าแพขนานยนต์        หมายเลขโทรศัพท์  -
3.ทางอากาศ- ท่าอากาศยาน             หมายเลขโทรศัพท์  -

 ด้านการเกษตร และอุตสาหกรรม
 
1.ผลผลิตทางการเกษตรที่สำคัญ ได้แก่ข้าว หม่อน - ไหม
ปศุสัตว์ เช่นโคขุน โคเนื้อ
 
2.ชื่อแหล่งน้ำที่สำคัญได้แก่
      (แม่น้ำ/บึง/คลอง)
ลำแอก ลำสะแทด
บึงกระโตน เนื้อที่มากกว่า2000 ไร่
 
3.โรงงานอุตสาหกรรมที่สำคัญ ได้แก่โรงงานอุตสาหกรรมเหรียญทอง 17 ม.5 ต.นางรำ อ.ประทาย จ.นครราชสีมา
โรงงานต่อรถอีแต๋น อ็ตมอเตอร์ หมู่16 ต.ประทาย อ.ประทาย จ.นครราชสีมา
 

ปราสาทนางรำ

ปราสาทนางรำ อ. ประทาย จ. นครราชสีมา
      ปราสาทนางรำ ตั้งอยู่ที่บ้านนางรำ ตำบลนางรำ ไปตามทางหลวงหมายเลข 2 (นครราชสีมา-ขอนแก่น) ประมาณ 62 กิโลเมตร จนถึงแยกบ้านวัด เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 207 ไปประมาณ 22 กิโลเมตรถึงบ้านหญ้าคา (หรือก่อนถึงตัวอำเภอประทาย 11 กิโลเมตร) จากนั้นเลี้ยวซ้ายทางเข้าวัดปราสาทนางรำอีก 4 กิโลเมตร ชื่อ ปราสาทนางรำ มาจากว่า เดิมเคยมีรูปนางรำ เป็นหินสีเขียวทำแบบเทวรูป อยู่ทางทิศตะวันตกของวิหารห่างไป 1.5 กิโลเมตร ปัจจุบันเหลือแต่ร่องรอยของเทวสถานและแท่นหิน ปราสาทนางรำเป็นโบราณสถานสมัยขอมที่เรียกว่าเป็น อโรคยาศาล (โรงพยาบาล) สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 18 ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ประกอบด้วยกลุ่มโบราณสถาน 2 กลุ่มตั้งอยู่ใกล้เคียงกัน กลุ่มปรางค์ที่สมบูรณ์กว่าหลังอื่นประกอบด้วยปรางค์องค์กลาง มีมุขยื่นออกไปข้างหน้าหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ส่วนทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของปราสาทมีวิหารก่อด้วยศิลาแลงหันหน้าไปทางทิศตะวันตก มีกำแพงศิลาแลงล้อมรอบ ส่วนซุ้มโคปุระหรือประตูทางเข้าอยู่ทางด้านทิศตะวันออก มีแผนผังเป็นรูปกากบาท นอกกำแพงด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือมีสระน้ำขนาดเล็กก่อด้วยศิลาแลง ถัดจากปราสาทนางรำไปทางทิศใต้ มีปราสาทอีก 3 หลังเรียงกันในแนวเหนือ-ใต้ ซึ่งเหลือเพียงฐานและมีกรอบประตูและทับหลังหินทรายตั้งแสดงอยู่ มีกำแพงศิลาแลงและคูน้ำรูปเกือกม้าล้อมรอบ 


ปะทาย

ประทาย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครราชสีมา เดิมมีฐานะเป็นตำบลประทายขึ้นกับเขตการปกครองอำเภอบัวใหญ่(เดิมนอกชื่ออำเภอ นอก) ต่อมาได้รับการยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอประทาย เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2504 และได้ยกฐานะเป็นอำเภอในปี 2506 ชื่ออำเภอประทาย ใช้ชื่อตามตำบลประทาย มีหมู่บ้านประทายเป็นหมู่บ้านเก่าแก่สมัยขอมเรืองอำนาจ ซึ่งได้แก่บ้านประทาย หมู่ที่ 2 ตำบลตลาดไทรในปัจจุบัน ซึ่งได้แยกจากตำบลประทาย คำว่า "ประทาย" เป็นภาษาเขมร แปลว่า "ป้อมค่ายหรือที่พักแรม" เข้าใจว่าเป็นทางผ่าน และที่พักแรมของทหารขอมในการไปสักการะปราสาทหินพิมาย

ประวัติศาสตร์[แก้]

  • วันที่ 1 มกราคม 2504 แยกพื้นที่ตำบลประทาย ตำบลโนนเพชร ตำบลวังหิน ตำบลโนนตาเถร ตำบลกระทุ่มราย และตำบลหนองพลวง อำเภอบัวใหญ่ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอประทาย ขึ้นกับอำเภอบัวใหญ่ [1]
  • วันที่ 15 มิถุนายน 2504 ตั้งตำบลหันห้วยทราย แยกออกจากตำบลโนนเพ็ด [2]
  • วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลประทาย ในท้องที่บางส่วนของตำบลประทาย [3]
  • วันที่ 17 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะเป็น อำเภอประทาย [4]
  • วันที่ 15 พฤศจิกายน 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลโนนแดง ในท้องที่บางส่วนตำบลโนนแดง [5]
  • วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2510 ตั้งตำบลโนนแดง แยกออกจากตำบลโนนตาเถร และ ตั้งตำบลวังไม้แดง แยกออกจากตำบลโนนเพ็ด [6]
  • วันที่ 25 ธันวาคม 2511 โอนพื้นที่ของตำบลดอนมัน จากอำเภอชุมพวง มาขึ้นกับ อำเภอประทาย [7]
  • วันที่ 30 กันยายน 2512 ตั้งตำบลหนองค่าย แยกออกจากตำบลหนองพลวง [8]
  • วันที่ 1 กันยายน 2513 ตั้งตำบลนางรำ แยกออกจากตำบลวังหิน ตั้งตำบลตลาดไทร แยกออกจากตำบลประทาย [9]
  • วันที่ 16 กันยายน 2517 ตั้งตำบลสำพะเนียง แยกออกจากตำบลวังหิน และ ตำบลโนนแดง [10]
  • วันที่ 20 กันยายน 2522 ตั้งตำบลทุ่งสว่าง แยกออกจากตำบลกระทุ่มราย [11]
  • วันที่ 6 กรกฎาคม 2530 ตั้งตำบลดอนยาวใหญ่ แยกออกจากตำบลโนนตาเถร [12]
  • วันที่ 1 เมษายน 2532 ได้แยกพื้นที่ตำบลโนนแดง ตำบลโนนตาเถร ตำบลสำพะเนียง และตำบลวังหิน ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอโนนแดง ขึ้นกับอำเภอประทาย พร้อมกับโอนสุขาภิบาลโนนแดง ไปขึ้นกับ กิ่งอำเภอโนนแดง [13]
  • วันที่ 1 สิงหาคม 2532 โอนพื้นที่ตำบลดอนยาวใหญ่ จากอำเภอประทาย มาขึ้นกับ กิ่งอำเภอโนนแดง [14]
  • วันที่ 1 กรกฎาคม 2533 ตั้งตำบลโคกกลาง แยกออกจากตำบลดอนมัน [15]
  • วันที่ 1 กรกฎาคม 2534 ตั้งตำบลเมืองโดน แยกออกจากตำบลหันห้วยทราย [16]
  • วันที่ 4 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะจาก กิ่งอำเภอโนนแดง เป็น อำเภอโนนแดง